Afwegingskader onderwijs-jeugdhulp

De ondersteuningsbehoeften van een leerling kunnen de basisondersteuning overstijgen. Dan is extra ondersteuning nodig. Deze extra ondersteuning kan op het gebied van het onderwijs of van jeugdhulp liggen. Dat vraagt om afstemming en duidelijkheid over de bekostiging.

Belangrijke uitgangspunten en taakverdeling

Het samenwerkingsverband Berséba publiceerde in november 2024 het Afwegingskader Onderwijs–Jeugdhulp, een belangrijk instrument dat duidelijkheid schept over de verantwoordelijkheidsverdeling tussen onderwijs en jeugdhulp.

Het afwegingskader is opgebouwd rond veertien uitgangspunten, waaronder:

• Het belang van het kind staat altijd voorop.
• Elk kind heeft recht op onderwijs, ongeacht de ondersteuningsbehoefte.
• De verantwoordelijkheidsverdeling tussen school en gemeente moet helder zijn.
• Jeugdhulp op school moet voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen als reguliere jeugdhulp.

De verantwoordelijkheden zijn als volgt verdeeld:

• Onderwijs: is verantwoordelijk voor begeleiding bij leerproblemen, dyslexie, dyscalculie, gedragsbegeleiding binnen de klas, remediërende didactiek en andere onderwijsondersteuning.
• Gemeente: is verantwoordelijk voor diagnostiek, behandeling bij psychische problemen, sociaal-emotionele hulp en alle vormen van hulp onder de Jeugdwet, ook als deze (deels) op school plaatsvinden.

Hieronder volgt een praktisch stappenplan, ontleend aan genoemd afwegingskader.

Bij KOC kunt u  terecht voor advies over jeugdhulp op uw school. Neem daarvoor contact op met Anne van Berkum (agjvanberkum@koc.nu).

N.B.: zorg dat ook directie en IB’ers op uw school van deze informatie op de hoogte zijn.

Praktisch stappenplan

• Breng de ondersteuningsbehoefte intern in kaart
  Leg zorgvuldig vast welke hulp binnen het onderwijs nodig is om het kind te laten deelnemen aan passend onderwijs. Denk aan observaties, handelingsplannen, gespreksverslagen en eventuele evaluaties.
• Deel alle informatie met de juiste jeugdhulpverlener
  Gaat het om vrijwillige hulp? Werk dan samen met het CJG of sociaal wijkteam. Bij een ondertoezichtstelling (OTS) ligt de regie bij de gecertificeerde instelling (GI), bijvoorbeeld de gezinsvoogd. Zij hebben de wettelijke taak de hulp te organiseren.
• Laat de hulp formeel aanvragen door de jeugdhulpverlener
  Een aanvraag door het CJG, wijkteam of de GI dwingt de gemeente om de hulp op inhoudelijke gronden te honoreren. De gemeente mag bij een GI-aanvraag geen eigen oordeel geven over de noodzaak.
• Overweeg een persoonsgebonden budget (PGB)
  Is passende hulp niet beschikbaar via gecontracteerde aanbieders? Dan kunnen ouders of jongeren een PGB aanvragen. De gemeente beoordeelt dan alleen of het PGB voldoet aan de wettelijke voorwaarden (artikel 8.1.1 Jeugdwet), niet de inhoudelijke noodzaak. Het is hierbij waardevol als scholen ondersteunende stukken aanleveren die laten zien welke hulp noodzakelijk is.
• Laat de school zélf geen hulp aanvragen
  Doet de school de aanvraag (via de ouders, zonder hulpverlener), dan mag de gemeente wél een inhoudelijke afweging maken. Dit vergroot het risico dat de aanvraag wordt afgewezen, ook al is de hulp noodzakelijk.
• Informeer ouders over hun rechten bij afwijzing
  Bij een afwijzing kunnen ouders bezwaar maken onder de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De aanvraag en afwijzing worden dan getoetst, en indien nodig kan de gemeente worden verplicht alsnog hulp toe te kennen.